Bina sahiplerinin en çok merak ettikleri konuların başında binanın riskli olup olmadığı nasıl anlaşılır sorusu geliyor.

Peki riskli bina nasıl anlaşılır? Riskli bina tespiti nasıl yapılır?

Verilere göre Türkiye’deki yapı stoğu içerisinde 20 milyon bağımsız bölüm içerisinden 15 milyonu kaçak ruhsatsız projesiz veya yapı spektlerine uygun değil. 6 milyona yakını ise olası bir depremde birinci derecede riskli durumda. Dolayısıyla bina sahipleri / sakinleri binalarının durumlarıyla ilgili endişe duyuyorlar. Acaba binam riskli durumda mı? Oturduğum binanın riskli olup olmadığı nasıl anlaşılır? gibi sorular sıkça soruluyor.

Binanızın riskli olup olmadığını nasıl anlarsınız sorusuna doğru yanıtlar şu şekildedir;

Ülkemizde yapı stoğunun önemli bir kısmı betonarme binalardan oluşmaktadır. Betonarme yapılarda bina ne kadar kötü yapılırsa yapılsın, yük paylaşımı ilkesi gereği çoğunlukla ani bir göçme gerçekleşmez. Bina göçmeden önce mutlaka bir takım mesajlar verir.

Binanın riskli olduğunu anlayabileceğimiz örnekler nelerdir?

Öncelikle söylemek gerekir ki binanın teknik açıdan güvenli olup olmadığını anlamak için Bakanlıkça yetkili bir İnşaat şirketine başvurmak en doğru yöntemdir. Bu şekilde binadan önce karot örneği alınır ve binanın teknik değerleri analiz edilir.

Bina hangi durumlarda riskli olabilir?

Bina dere yatağındaysa,

Bina yüzeyinde (içinde veya dışında)bir kaplama durduk yere açılıyorsa/dökülüyorsa,

Doğramalar kapı açılış ve kapanışlarında kapıların kayması nedeniyle darlamalar yapıyorsa,

Binada tadilat yaparken ya da duvara çivi çakmaya çalıştığınızda beton kalitesini gözlemlemeniz mümkündür. Kimi binalarda betonlar tornavida yardımıyla bile kazınabilmektedir. Binanın çatlayan kolonları içerisinde görünen demirler paslanmış ise,

Binanın altından su çıkıyorsa (çoğu zaman yerleşim alanlarının altında birçok kuyu bulunmaktadır) binanız tehlike arz ediyor olabilir.

Riskli bina nasıl anlaşılabilir?

Binalarda yetkili mercilerce yapılması gereken teknik değerlendirme dışında bina sahiplerine / sakinlerine de çeşitli görevler düşebilir. Binalarda rutubetin en yoğun olduğu bölümler binanın alt katlarıdır. Bu katlardaki kullanım alanlarına inilerek kolon ve kirişlerde gözlem yapılabilir.

Binada öncelikle kolonlara bakılmalıdır. Buralarda düzenli kontrollerle korozyon yoğun mu bakılabilir. Özellikle kolonların alt dip bölgelerinde düşey çatlaklar göründüğünde durum anlaşılmaya başlanabilir. Kolonlarda oluşmuş bu çatlaklar diagonel olmalıdır.

Korozyon nedir?

Korozyon demirin nem alması ve betonun taşıyıcı özelliğinin kaybetmesidir.

Riskli binaların tespiti ile ilgili aşağıdaki makaleyi de okuyabilirsiniz.

Beton kalitesi neden önemli?

2000’li yılların öncesinde hazır beton teknolojisi yaygın olmadığından betonla ilgili kalite problemleri yaşandığını söylemek mümkün. Hazır betonun kırsal kesimlerde de yaygınlaşmasıyla yapılar giderek daha güvenli hale geldiyse de uygulamalar da önem taşıyor.

Teknik olarak bakıldığında beton kalitesi açısında c20 altındaki betonları güvensiz olarak nitelendirebilir. Bakıldığında riskli bazı yapılarda c10 c8 c6 türü betonların kullanıldığını görülmüştür.

Bu nedenlerden ötürü riskli binanın tespiti için karot alınması ve detaylı analiz yapılması esastır.

Riskli bina için neler yapılabilir?

Bina analizi yapıldıktan sonra binanın kentsel dönüşüm kapsamında yıkılıp yeniden yapılması veya imar durumu gereği binanın aynısını yapılamıyorsa bu kapsamda bina güçlendirme bir seçenek olarak ortaya çıkabilir.